Sunnudagurinn 28. febrúar
Það er alltaf eitthvað sérstakt við 28. febrúar, árin sem ekki kemur nr. 29, ekki satt? Við erum með útþrá og hvetjum áskrifendur til að finna leiðir til að njóta menningarnnar í borginni þó þannig að fyllsta öryggis sé gætt. Í dag mælum við með heimsókn í miðborgina á tvo staði og þann þriðja í miðbæ Kópavogs.
Með sunnudagskaffinu 🍩
I. Ljóðatónleikar í Salnum á þriðjudag,
- Við erum að hlusta,
II. Morning briefing í Harbinger
III. Hverfisgata 18 og fleiri númer.
I. Gott ljóðakonsept
Waldeinsamkeit, ljóðatónleikar,
Salnum, Kópavogi.
Þriðjudagskvöldið 2. mars kl. 20.
Þegar við hnjótum um gott konsept stöldrum við yfirleitt aðeins við. Við kunnum nefnilega að meta góð konsept, öðru verður ekki haldið fram um okkur. Nú hefur eitt slíkt rekið á fjörur okkar. Við mælum hér með ljóðatónleikum í Salnum strax á þriðjudagskvöld.
Þar troða upp píanistinn Guðrún Dalía Salómonsdóttir sem leikur með söngvaranum Oddi Arnþóri Jónssyni barítón. Þau eru bæði frábærir tónlistarflytjendur og reglulega gaman að fá tækifæri til að sjá þau saman. Eitt og sér næg ástæða til að taka sér far með Ásnum í Hamraborg. Talandi um Hamraborg þá er líka mjög gaman að koma á tónleika í Salnum. Ég man að fyrstu árin kunni ég ekkert sérstaklega vel við bygginguna, mér fannst viðurinn í tónleikasalnum ekki heillandi og fyrirkomulagið óþægilegt. Nú er öldin önnur, mér finnst Salurinn hafa elst vel og er mikill uppáhaldsáfangastaður minn. Mikið verður gaman að þeysast með Borgarlínunni yfir Fossvoginn upp Kársnesið í Hamraborg á tónleika eða sýningu í Gerðarsafni.
Efnisskrá tónleikanna virðist líka mjög heillandi. Þar er að finna þrjá ljóðaflokka sem tengjast innbyrðis. Tónlistin er eftir Schumann, Strauss og Pfitzner og öll samin á 19. öld. Tveir flokkanna heita 5 ljóð, annar eftir Richard Strauss við ljóð Adolf Friedrich Schack og sjálfan Michelangelo Buonarotti sem kannski er þekktari fyrir myndlist sína eins og loftið í Sixtínsku kapellunni í Róm og auðvitað sjálfan Davíð.
Listamaðurinn Hadi Karimi vakti töluverða athygli tónlistarheimsins þegar hann birti nýjar tölvugerðar tilgátumyndir af Beethoven í tilefni 250 ára afmælis hans um daginn. Hér er önnur mynd eftir hann. Tónskáldið Robert Schumann árið 1850.
Hinn 5 ljóða flokkurinn er saminn af Joseph von Eichendorff og Hans Pfitzner gerði við hann tónlist. Joseph þessi fæddist seint á 18. öld og skrifaði ljóð, sögur og leikrit; rómantíker og ævintýramaður sem á stærstan hluta ljóðanna á efnisskrá tónleikanna. Síðasta verk efnisskrárinnar er nefnilega líka eftir hann: Liederkreis op. 39 við tónlist Roberts Schumanns. Svona má segja að dagskráin tengist öll sínum eigin innri konseptum.
Áskrifendum Edda og Greipur mæla með gefst tækifæri á að kaupa miða á tónleikana með 15% afslætti á hnappinum hér að neðan. Sjáumst.
Við erum að hlusta 🎶🎵
Það eru sögur og sveifla undir nálinni núna. Nokkur lög hins 100 ára Jóns Múla, ljóð sem hljóma á tónleikum á þriðjudaginn og sem hljómuðu á fimmtudag í Hörpu. Argentískur tangó og verk af íslenskri tímamótapíanóplötu. Allskonar.
II. Biðin og bilið
Morning briefing, Eva Ísleifsdóttir og Kevin Harman.
Harbinger, Freyjugötu 1,
Sýningin er opin á takmörkuðum tímum til 20. mars.
Eitt uppáhaldið mitt í lífinu er þegar ég fer á myndlistarsýningar og verð rugluð í rýminu. Þegar allt er óskiljanlegt eða skrýtið. Þetta þykja mér einhverjir þeir bestu eiginleikar sem listaverk hafa upp á að bjóða, æfingar fyrir heilavöðvana. Mér verður hugsað til stærðfræðiæfinga fortíðarinnar og langvinnra heilabrota til að skilja og finna rétta svarið. Hvað heilaæfingar í samhengi listarinnar varðar gilda þó aðrar leikreglur. Helst sú regla að það eru engar leikreglur. Og ekkert eitt rétt svar. Það er meira að segja alls óvíst að listamaðurinn sé með skýringu á öllum þáttum verksins og geti svarað spurningum sem útskýra það. Sumir vilja meina að geti listamaður útskýrt verk sitt í þaula og skilji sjálfur allar hliðar þess, þá sé það mögulega takmörkunum háð. Þetta er ljóslega ekki heilagur sannleikur frekar en annar, en sannleikskorn er þarna á meðal annarra. Það er ekki endilega neinn botn í málinu, bara óravíddir. Og hvað er betra en að flakka um í óravíddum.
„What surrounds you is abstract and to see the whole will require a vigorous imagination, a commitment to excavation and a knee browning effort for maximum extraction, but the victor go the spoils.“
Við mælum með heimsókn á litla en óravíða sýningu í Harbinger. Textinn að ofan var meðal annarra birtur á Instagram Harbinger í aðdraganda hennar. Rétt til útskýringar þá er Harbinger listamannarekið rými á Freyjugötunni og þar hefur verið haldið úti frábærri starfsemi í nokkur ár. Þar var áður fiskbúð en rýmið er nú gullfallegt sýningarrými. Ég stenst ekki mátið að undirstrika mikilvægi listamannarekinna rýma í íslensku menningarlífi. Við höfum um margra áratuga skeið verið blessuð með ríkulegu frumkvæði listamanna sem eins og það blasir við mér er undirstaða blómlegs listalífs á Íslandi. Oft eru listamannarekin sýningarrými ekki það lífsseigasta á jörðinni, enda mjög krefjandi að standa í slíkri starfsemi og kostnaðarsamt á tíma og peninga enda tekjur litlar eða engar af rekstrinum. Tekjurnar renna til okkar sem heimsækjum þau, í formi æfinga fyrir heilann sem oft á tíðum eru mest krefjandi á slíkum sýningarstöðum, enda finnur frumsköpunin sér gjarnan fyrsta farveg þar.
Sýningin Morning briefing er samstarf tveggja listamanna, Evu Ísleifsdóttur og Kevins Harmans. Kunnuglegir bútar úr stillimyndinni frá í gamla daga taka hressilega á móti manni, litafletirnir hafa sprengt sér leið út úr sjónvarpsskjám fortíðarinnar og eru nú stærri og gildari en mannfólkið sem stendur í rýminu. Náungi situr á stól, dressaður í evrópskan sendilsbúning og með sendlatöskuna sér við hlið. Kengboginn í baki hangir hann í símanum og bíður að því er virðist eftir næsta útkalli. Ég kíkti á hvað hann væri að skoða í símanum og sá þar glitta í litina úr stillimyndinni í sviðsmynd í videói. Við eftirgrennslan er þarna á ferð uppistand Kevins sem er staddur í Edinborg. Ég fékk ekki frekari botn í þetta í bili. Gaurinn hló nú ekki en ég held áfram að vera forvitin.
Horft inn á sýninguna að utan, sendillinn til hægri á myndinni undir rauða fletinum. Opnunartímar: Föstudagarnir 5., 12. og 19. mars 17–19 og Laugardagarnir 6., 13. og 20. mars 16–18.
Tveir skúlptúrar standa á miðju gólfi og virðast í nokkuð rökréttu framhaldi af fyrri verkum Evu. Hún er heilluð af og hefur talsvert unnið með prent á álplötur og eins hluti úr daglega lífinu sem hún stækkar gjarnan og setur í nýtt samhengi. Uppstækkað bið-númer prentað á slíka plötu liggur á gólfinu. Heppinn einstaklingur hefur dregið númerið „0“ og þarf því tæpast að bíða afgreiðslu. Eða komst hann aldrei að. Númerið liggur að minnsta kosti þarna á gólfinu og bíður þess að vera tekið upp. Svart skrifborð liggur á hlið og undir því post-it miðar í yfirstærð. Þeir bifast aftur á móti ekki, enda stífaðir í ál, og þegar vel nýttir undir lítil handaför sem minna helst á fyrstu listaverkin í hellum forvera okkar.
Einn af skúlptúrunum á sýningunni, prent á álplötu.
Ég er enn að pússla saman og hugleiða einstaka hluta sýningarinnar og heildina. Á eftir að kynna mér verk Kevins Harman betur, þekkti þau enda ekki fyrir. Eva starfrækir í félagi við fleiri listamenn sýningarrýmið A–Dash í Aþenu þar sem hún býr að mestu leyti og mælum við einnig með að kanna stöðuna þar, sé ferðinni heitið á þær slóðir í framtíðinni, enda Aþena nú mikill suðupottur í samtímalistinni. Veit fyrir víst að ég fór endurnærð og ofsakát heim eftir Morning Briefing, uppfull af vangaveltum um fjarlæga fortíð, biðina og hvað gerist í bilinu og merkin sem við pikkum upp og sendum frá okkur.
III. Dýrin á Hverfisgötu
Síðdegisheimsókn á Hverfisgötu,
á þjónustutíma verslana.
Stóra fallega timburhúsið nr. 18 við Hverfisgötu, gengt Þjóðleikhúsinu hefur gegnt margvíslegu hlutverki gegnum árin. Það var hannað og byggt af Magnúsi Th. S. Blöndahl árið 1906. Fyrir ekki svo löngu var þar skemmtistaðurinn Bar11 eða Ellefan til húsa með tilheyrandi klístri á gólfum og gamalli lykt af bjór. Þar á undan gekk húsið undir heitinu Alþjóðahúsið og við sjálf gerðum okkur nokkrum sinnum heimakomin á Café Kúltur sem rekið var sem hluti starfseminnar.
Hér er ljósmynd sem fengin er að láni frá Ljósmyndasafni Íslands. Myndina tók Kristinn Guðmundsson seint á 8. áratug síðustu aldar. Húsið hýsti frá byrjun, og lengi, ljósmyndastofu. Margt hefur breyst á Hverfisgötu síðan myndin var tekin. Flest til góðs.
Það hefur varla farið framhjá mörgum að á Hverfisgötu hafa átt sér stað töluverðar lagfæringar. Bæði hefur stór hluti götunnar fengið upplyftingu og svo einhver hús verið lagfærð og önnur byggð. Hverfisgatan hefur með þessu endurheimt stöðu sem lykilgata í miðborg Reykjavíkur.
Þar sem hinn skuggalegi Bar11 bauð áður upp á dimm skúmaskot hefur nú norræna húsgagnaverslunin Norr11 hreiðrað um sig með björtu sýningarrými. Innan um húsmuni verslunarinnar má oftar en ekki finna myndlist á veggjum. Nú eru þar verk Ingunnar Fjólu Ingþórsdóttur sem Elísabet Alma hjá Listaval hefur valið og sett upp.
Verk Ingunnar Fjólu í Norr11 við Hverfisgötu. Myndin fengin af Instagram-reikningi Listvals.
Ingunn Fjóla hefur verið virk í myndlistarlífinu á Íslandi um þónokkurt árabil. Hún vinnur í tví- og þrívíða miðla í bland og í verkunum í Norr11 blandar hún þeim saman. Málverk verða skúlptúrar þegar þau flæða út fyrir rammann og skúlptúrar málverk þegar þau sogast inn í rammann og upp á vegg. Aðferðin þekkt úr listasögunni og fjölmargir listamenn í gegnum tíðina nýtt sér hana. Okkur þykir vel til fundið hjá Norr11 að bjóða listamönnum að sýna verk sín í versluninni og gefa gestum sínum og kúnnum þannig tækifæri á að skoða listaverk í samhengi við heimilið.
En Norr11 er aðeins í um helmingi jarðhæðar hússins. Í hinum helmingnum hefur verið opnaður nýr vín- og kaffibar, Mikki refur. Það er kannski asnalegt að segja það en allt í einu er þessi staður á Hverfisgötunni smá eins og útlönd. Vínbarinn sérhæfir sig í náttúruvínum sem einn eigendanna flytur inn, flísarnar og hönnun staðarins minna á Kaupmannahöfn, Brussel eða Brooklyn. Það á sjálfsagt eftir að auka við áhrifin þegar áðurnefnd Borgarlína mjakast upp og niður Hverfisgötuna á leið sinni upp á Höfða.
Það verður líka að telja miðborginni til tekna að hafa á að skipa húsgagnaverslun. Það má vera að dráttur á framkvæmdum á Hverfisgötunni, í eiginlega öllum áföngum, hafi verið íþyngjandi fyrir rekstraraðila en vonandi hafa allir gleymt því núna. Gatan hefur breyst úr því að vera eins og dimmt horn á Ellefunni í að vera gluggasætið á Mikka ref.
Við mælum með síðdegisheimsókn á Hverfisgötu. Bílnum má leggja í fjölmörgum bílahúsum við Hverfisgötu nú eða taka Strætó en margir þeirra aka um götuna. Auk starfseminnar á nr. 18 má nefna glæsilega verslun Húrra Reykjavík í bakhúsinu og glæsilega verslun Mikado þar sem Húrra var áður (og Hjá Báru enn fyrr) nr. 50.
Danska kvikmyndin Druk er líka enn í bíó í Paradís og sýningar í Þjóðleikhúsinu að komast á fullt
Með bestu kveðjum,
Edda og Greipur